ကမာၻ႔အမ်ဳိးသမီးမ်ားေန႔
စီးပြါးေရး၊ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ လူမႈေရးစတဲ့ နယ္ပယ္ကေန ကိုယ္က်ဳိးစြန္႔ျပီး အမ်ားအက်ဳိးသယ္ပိုးခဲ့တဲ့၊ ေအာင္ျမင္မႈေတြ ရခဲ့တဲ့ အမ်ဳိးသမီးမ်ားကို ဂုဏ္ျပဳတဲ့အေနနဲ႔ မတ္လ (၈)ရက္ေန႔ကို ကမာၻ႔အမ်ဳိးသမီးမ်ားေန႔အျဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ့ၾကတယ္။ တစ္ျပိဳင္ထဲမွာပဲ ၁၉၁၁ ခုႏွစ္ အေမရိကန္ နယူးေယာက္မွာရွိတဲ့ ၾတိဂံအထည္စက္ရံု (Triangle Shirtwaist Factory) မီးေလာင္စဥ္က ေသဆံုးခဲ့တဲ့ အမ်ဳိးသမီးလုပ္သား ၁၄ဝဦးကို ေအာင္းေမ့တမ္းတတဲ့ေန႔လည္း ျဖစ္တယ္။
ကမာၻ႔အမ်ဳိးသမီးမ်ားေန႔ သတ္မွတ္ဖို႔ အစီအစဥ္ကို ၂ဝရာစု ႏွစ္ဦးပိုင္းက စခဲ့တယ္လို႔ သိရတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက အေနာက္ႏိုင္ငံဟာ စက္မႈလက္မႈႏိုင္ငံအျဖစ္ အလွ်င္အျမန္ တိုးတက္ေနတဲ့အခ်ိန္ ျဖစ္တယ္။ ပင္ပန္းလြန္းတဲ့အလုပ္နဲ႔ လခနည္းမႈေၾကာင့္ အလုပ္သမားေတြက ဆႏၵအမ်ဳိးမ်ဳိးျပျပီး သပိတ္ေမွာက္ခဲ့ၾကတယ္။ ၁၈၅၇ခုႏွစ္ မတ္လ (၈)ရက္ေန႔မွာ အေမရိကန္ နယူးေယာက္မွာရွိတဲ့ အထည္စက္ရံုက အမ်ဳိးသမီးလုပ္သားေတြ လမ္းေပၚတက္ သပိတ္ေမွာက္ခဲ့ၾကတယ္။ သပိတ္ေမွာက္ အမ်ဳိးသမီးေတြကို စစ္အင္အားသံုးျပီး လူစုခဲြႏိုင္ခဲ့ေပမယ့္ သပိတ္ေမွာက္ျပီး ၂ႏွစ္အၾကာ မတ္လမွာ ပထမဆံုးေသာ အလုပ္သမား အစည္းအရံုးကို စတင္ထူေထာင္ႏိုင္ခဲ့တယ္။ အဲဒီေနာက္ ႏွစ္ေတြၾကာလာသည့္တိုင္ ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္း မတ္လ (၈)ရက္ေန႔ေရာက္တိုင္း ဆႏၵျပမႈေတြ ရွိခဲ့ၾကတယ္။ လူသိအမ်ားဆံုးက ၁၉ဝ၈ခုႏွစ္မွာ အမ်ဳိးသမီးလုပ္သား ၁၅ဝဝဝဦး နယူးေယာက္လမ္းေပၚထြက္ျပီး အလုပ္ခ်ိန္ေလွ်ာ့ျပီး လခတိုးေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုတာပဲျဖစ္တယ္။
ကနဦးအစမွာ ၁၉ဝ၉ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၂၈ ရက္ေန႔ကို ပထမဦးဆံုးေသာ အမ်ဳိးသမီးေန႔အျဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ့ၾကတယ္။ အေမရိကန္ ဆိုရွယ္လစ္ပါတီက ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္း ေဖေဖာ္ဝါရီလရဲ႕ ေနာက္ဆံုးပတ္ တနဂၤေႏြေန႔မွာ အထိမ္းအမွတ္ပဲြ ျပဳလုပ္ရမယ္လို႔ ေၾကညာခဲ့တယ္။ ေၾကညာခ်က္အတိုင္း အထိမ္းအမွတ္ပဲြကို ၁၉၁၃ ခုႏွစ္အထိ ႏွစ္တိုင္းက်င္းပခဲ့ၾကတယ္။ ၁၉၁၁ခုႏွစ္ မတ္လ (၁၉)ရက္မွာ ၾသစေတးယား၊ ဒိန္းမတ္၊ ဂ်ာမဏီနဲ႔ ဆီြဒင္စတဲ့ ႏိုင္ငံေတြက လူေပါင္း ၁ဝသိန္းေက်ာ္က ေပ်ာ္ပဲြရႊင္ပဲြ အမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ ကမာၻ႔အမ်ဳိးသမီးမ်ားေန႔ကို ဂုဏ္ျပဳခဲ့ၾကတယ္။ အဲဒီလိုက်င္းပျပီး ၆ရက္ေျမာက္တဲ့ေန႔ မတ္လ (၂၅)ရက္ေန႔မွာ နယူးေယာက္မွာရွိတဲ့ ၾတိဂံအထည္စက္ရံု မီးေလာင္မႈ ျဖစ္ပြါးခဲ့တယ္။ အမ်ဳိးသမီး ၁၄ဝဦး မီးေလာင္ေသဆံုးခဲ့ရတယ္။ အမ်ားစုက အီတလီနဲ႔ ဂ်ဴးလူမ်ဳိးေတြျဖစ္ၾကတယ္။
ပထမကမာၻစစ္ မျဖစ္ပြါးမီ ၁၉၁၃ခုႏွစ္ မတ္လ (၈)ရက္ေန႔မွာ ဥေရာပမွာရွိတဲ့ အမ်ဳိးသမီးထုေတြ လမ္းေပၚတက္ ဆႏၵျပခဲ့ၾကတယ္။ ျငိမ္းခ်မ္းေသာ စုစည္းမႈအျဖစ္ စစ္ျဖစ္ပြါးမႈကို ဆန္႔က်င္ခဲ့ၾကတာျဖစ္တယ္။
ကမာၻ႔အမ်ဳိးသမီးမ်ားေန႔ကို ဂုဏ္ျပဳတဲ့ပဲြဟာ ေနာက္ပိုင္းမွာ ရုရွားေတာ္လွန္ေရးရဲ႕ နိဒါန္းလည္း ျဖစ္ခဲ့ေသးတယ္။ ၁၉၁၇ ခုႏွစ္ မတ္လ (၈)ရက္ေန႔မွာ ရုရွားအမ်ဳိးသမီးထုေတြ "Bread and peace" ေပါင္မုန္႔နဲ႔ျငိမ္းခ်မ္းေရး ေတာင္းဆိုမႈနဲ႔ သပိတ္ေမွာက္ခဲ့ၾကတယ္။ ၄ရက္ေျမာက္ေန႔မွာ Czar ဘုရင္ကို ရာထူးက ဖယ္ရွားပစ္ျပီး ယာယီအစိုးရက အမ်ဳိးသမီးေတြ မဲေပးပိုင္ခြင့္ရွိေၾကာင္းကို ထုတ္ျပန္ေၾကညာလိုက္တယ္။ ေအာက္တိုဘာေတာ္လွန္ေရး ေအာင္ျမင္ျပီးေနာက္ Bolshevik (Большевик) ရဲ႕ အမ်ဳိးသမီး လႈပ္ရွားသူ Alexandra Kollontai က မတ္လ (၈)ရက္ေန႔ကို ရံုးပိတ္ရက္အျဖစ္ သတ္မွတ္ေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုခဲ့တယ္။ ဆိုဗီယက္ ျပည္ေထာင္စု ေခတ္ကာလက "သူရဲေကာင္း အမ်ဳိးသမီးလုပ္သား" ေန႔ကို ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္း မတ္လ (၈)ရက္ေန႔မွာ က်င္းပခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ လူထုေတြၾကားမွာ အဲဒီအထိမ္းအမွတ္ပဲြဟာ ႏိုင္ငံေရးအေငြ႔ေတြ တေျဖးေျဖး ေပ်ာက္ကြယ္လာျပီး အေနာက္ႏိုင္ငံက ျပဳလုပ္က်င္းပတဲ့ "မိခင္မ်ားေန႔" နဲ႔ "ခ်စ္သူမ်ားေန႔" ေတြလို အမ်ဳိးသမီးထုကို ခ်စ္ခင္ေလးစားတဲ့ ဂုဏ္ျပဳပဲြအျဖစ္သို႔ ေျပာင္းလာခဲ့တယ္။ ဒီေန႔ထိတိုင္ မတ္လ (၈)ရက္ေန႔ကို ရံုးပိတ္ေန႔အျဖစ္ ရုရွားေတြက သတ္မွတ္ခဲ့ၾကတယ္။ အဲဒီေန႔ေရာက္တိုင္း အမ်ဳိးသားေတြက အမ်ဳိးသမီးေတြကို ပန္း၊ လက္ေဆာင္ပစၥည္းေတြ ေပးကမ္းဂုဏ္ျပဳၾကတယ္။
၁၉၇၅ ခုႏွစ္ ကမာၻ႔အမ်ဳိးသမီးမ်ားေန႔ကစျပီး ကုလသမဂၢက ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္း မတ္လ (၈)ရက္ေန႔မွာ အထိမ္းအမွတ္ပဲြေတြနဲ႔ ကမာၻ႔အမ်ဳိးသမီးမ်ားေန႔ကို ဂုဏ္ျပဳခဲ့တယ္။
http://zh.wikipedia.org/wiki
http://en.wikipedia.org/wiki/International_Women
အမ်ဳိးသမီးမ်ား အဖက္ဖက္မွာ လွပႏိုင္ၾကပါေစ...
ႏိုင္းႏိုင္းစေန
ကမာၻ႔အမ်ဳိးသမီးမ်ားေန႔ သတ္မွတ္ဖို႔ အစီအစဥ္ကို ၂ဝရာစု ႏွစ္ဦးပိုင္းက စခဲ့တယ္လို႔ သိရတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက အေနာက္ႏိုင္ငံဟာ စက္မႈလက္မႈႏိုင္ငံအျဖစ္ အလွ်င္အျမန္ တိုးတက္ေနတဲ့အခ်ိန္ ျဖစ္တယ္။ ပင္ပန္းလြန္းတဲ့အလုပ္နဲ႔ လခနည္းမႈေၾကာင့္ အလုပ္သမားေတြက ဆႏၵအမ်ဳိးမ်ဳိးျပျပီး သပိတ္ေမွာက္ခဲ့ၾကတယ္။ ၁၈၅၇ခုႏွစ္ မတ္လ (၈)ရက္ေန႔မွာ အေမရိကန္ နယူးေယာက္မွာရွိတဲ့ အထည္စက္ရံုက အမ်ဳိးသမီးလုပ္သားေတြ လမ္းေပၚတက္ သပိတ္ေမွာက္ခဲ့ၾကတယ္။ သပိတ္ေမွာက္ အမ်ဳိးသမီးေတြကို စစ္အင္အားသံုးျပီး လူစုခဲြႏိုင္ခဲ့ေပမယ့္ သပိတ္ေမွာက္ျပီး ၂ႏွစ္အၾကာ မတ္လမွာ ပထမဆံုးေသာ အလုပ္သမား အစည္းအရံုးကို စတင္ထူေထာင္ႏိုင္ခဲ့တယ္။ အဲဒီေနာက္ ႏွစ္ေတြၾကာလာသည့္တိုင္ ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္း မတ္လ (၈)ရက္ေန႔ေရာက္တိုင္း ဆႏၵျပမႈေတြ ရွိခဲ့ၾကတယ္။ လူသိအမ်ားဆံုးက ၁၉ဝ၈ခုႏွစ္မွာ အမ်ဳိးသမီးလုပ္သား ၁၅ဝဝဝဦး နယူးေယာက္လမ္းေပၚထြက္ျပီး အလုပ္ခ်ိန္ေလွ်ာ့ျပီး လခတိုးေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုတာပဲျဖစ္တယ္။
ကနဦးအစမွာ ၁၉ဝ၉ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၂၈ ရက္ေန႔ကို ပထမဦးဆံုးေသာ အမ်ဳိးသမီးေန႔အျဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ့ၾကတယ္။ အေမရိကန္ ဆိုရွယ္လစ္ပါတီက ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္း ေဖေဖာ္ဝါရီလရဲ႕ ေနာက္ဆံုးပတ္ တနဂၤေႏြေန႔မွာ အထိမ္းအမွတ္ပဲြ ျပဳလုပ္ရမယ္လို႔ ေၾကညာခဲ့တယ္။ ေၾကညာခ်က္အတိုင္း အထိမ္းအမွတ္ပဲြကို ၁၉၁၃ ခုႏွစ္အထိ ႏွစ္တိုင္းက်င္းပခဲ့ၾကတယ္။ ၁၉၁၁ခုႏွစ္ မတ္လ (၁၉)ရက္မွာ ၾသစေတးယား၊ ဒိန္းမတ္၊ ဂ်ာမဏီနဲ႔ ဆီြဒင္စတဲ့ ႏိုင္ငံေတြက လူေပါင္း ၁ဝသိန္းေက်ာ္က ေပ်ာ္ပဲြရႊင္ပဲြ အမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ ကမာၻ႔အမ်ဳိးသမီးမ်ားေန႔ကို ဂုဏ္ျပဳခဲ့ၾကတယ္။ အဲဒီလိုက်င္းပျပီး ၆ရက္ေျမာက္တဲ့ေန႔ မတ္လ (၂၅)ရက္ေန႔မွာ နယူးေယာက္မွာရွိတဲ့ ၾတိဂံအထည္စက္ရံု မီးေလာင္မႈ ျဖစ္ပြါးခဲ့တယ္။ အမ်ဳိးသမီး ၁၄ဝဦး မီးေလာင္ေသဆံုးခဲ့ရတယ္။ အမ်ားစုက အီတလီနဲ႔ ဂ်ဴးလူမ်ဳိးေတြျဖစ္ၾကတယ္။
ပထမကမာၻစစ္ မျဖစ္ပြါးမီ ၁၉၁၃ခုႏွစ္ မတ္လ (၈)ရက္ေန႔မွာ ဥေရာပမွာရွိတဲ့ အမ်ဳိးသမီးထုေတြ လမ္းေပၚတက္ ဆႏၵျပခဲ့ၾကတယ္။ ျငိမ္းခ်မ္းေသာ စုစည္းမႈအျဖစ္ စစ္ျဖစ္ပြါးမႈကို ဆန္႔က်င္ခဲ့ၾကတာျဖစ္တယ္။
ကမာၻ႔အမ်ဳိးသမီးမ်ားေန႔ကို ဂုဏ္ျပဳတဲ့ပဲြဟာ ေနာက္ပိုင္းမွာ ရုရွားေတာ္လွန္ေရးရဲ႕ နိဒါန္းလည္း ျဖစ္ခဲ့ေသးတယ္။ ၁၉၁၇ ခုႏွစ္ မတ္လ (၈)ရက္ေန႔မွာ ရုရွားအမ်ဳိးသမီးထုေတြ "Bread and peace" ေပါင္မုန္႔နဲ႔ျငိမ္းခ်မ္းေရး ေတာင္းဆိုမႈနဲ႔ သပိတ္ေမွာက္ခဲ့ၾကတယ္။ ၄ရက္ေျမာက္ေန႔မွာ Czar ဘုရင္ကို ရာထူးက ဖယ္ရွားပစ္ျပီး ယာယီအစိုးရက အမ်ဳိးသမီးေတြ မဲေပးပိုင္ခြင့္ရွိေၾကာင္းကို ထုတ္ျပန္ေၾကညာလိုက္တယ္။ ေအာက္တိုဘာေတာ္လွန္ေရး ေအာင္ျမင္ျပီးေနာက္ Bolshevik (Большевик) ရဲ႕ အမ်ဳိးသမီး လႈပ္ရွားသူ Alexandra Kollontai က မတ္လ (၈)ရက္ေန႔ကို ရံုးပိတ္ရက္အျဖစ္ သတ္မွတ္ေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုခဲ့တယ္။ ဆိုဗီယက္ ျပည္ေထာင္စု ေခတ္ကာလက "သူရဲေကာင္း အမ်ဳိးသမီးလုပ္သား" ေန႔ကို ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္း မတ္လ (၈)ရက္ေန႔မွာ က်င္းပခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ လူထုေတြၾကားမွာ အဲဒီအထိမ္းအမွတ္ပဲြဟာ ႏိုင္ငံေရးအေငြ႔ေတြ တေျဖးေျဖး ေပ်ာက္ကြယ္လာျပီး အေနာက္ႏိုင္ငံက ျပဳလုပ္က်င္းပတဲ့ "မိခင္မ်ားေန႔" နဲ႔ "ခ်စ္သူမ်ားေန႔" ေတြလို အမ်ဳိးသမီးထုကို ခ်စ္ခင္ေလးစားတဲ့ ဂုဏ္ျပဳပဲြအျဖစ္သို႔ ေျပာင္းလာခဲ့တယ္။ ဒီေန႔ထိတိုင္ မတ္လ (၈)ရက္ေန႔ကို ရံုးပိတ္ေန႔အျဖစ္ ရုရွားေတြက သတ္မွတ္ခဲ့ၾကတယ္။ အဲဒီေန႔ေရာက္တိုင္း အမ်ဳိးသားေတြက အမ်ဳိးသမီးေတြကို ပန္း၊ လက္ေဆာင္ပစၥည္းေတြ ေပးကမ္းဂုဏ္ျပဳၾကတယ္။
၁၉၇၅ ခုႏွစ္ ကမာၻ႔အမ်ဳိးသမီးမ်ားေန႔ကစျပီး ကုလသမဂၢက ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္း မတ္လ (၈)ရက္ေန႔မွာ အထိမ္းအမွတ္ပဲြေတြနဲ႔ ကမာၻ႔အမ်ဳိးသမီးမ်ားေန႔ကို ဂုဏ္ျပဳခဲ့တယ္။
http://zh.wikipedia.org/wiki
http://en.wikipedia.org/wiki/International_Women
အမ်ဳိးသမီးမ်ား အဖက္ဖက္မွာ လွပႏိုင္ၾကပါေစ...
ႏိုင္းႏိုင္းစေန
